Forsetinn hitti svo sannarlega naglann á höfuðið

Það er hárrétt hjá forseta íslands að krónan er lykilatriði í efnahagsuppbyggingu landsins eftir hrunið. Vissulega hafa margir bölvað falli krónunnar sem var kjaftshögg fyrir marga. En þjóðin öll varð fyrir þungu höggi og það var rökrétt að krónan væri ekki hátt skráð á eftir. Gengisfallið auðveldaði síðan þjóðarbúinu að laga sig að nýjum aðstæðum. Við þurftum á því að halda að geta örvað útflutning og jafnhliða dregið úr innflutningi. Ferðamannastraumurinn hefur stóraukist og við erum á uppleið þrátt fyrir allt, á sama tíma og ýmsar smáþjóðir sem búa við evru sem gjaldmiðil eru nú að takast á við gífurlega erfiðleika og sjá ekki til lands. Með áherslu sinni á gildi þess að búa við sjálfstæðan gjaldmiðil sem tekur mið af raunverulegum aðstæðum og þörfum landsmanna hitti forseti vor naglann á höfuðið.

Ísland fyrirmynd Evrópulanda?

Athugasemdir

[valgeir ásbjörnsson (IP-tala skráð) 31.7.2011 kl. 22:35]

Það er verið að fórna heimillum, sparisjóðum og öðrum fyrirtækjum fyrir kröfuhafa stóru bankanna á ólöglegan hátt, stóru bankarnir kæmust aldrei upp með þetta annars staðar. Það hefði kannski verið eðlilegt að einn eða tveir sparisjóðir hefðu fallið í eða rétt eftir hrun en ekki að þeir séu að tína tölunni alls staðar á landinu tveim árum eftir hrun, það er heldur ekki eðlilegt að stóru bankarnir séu alltaf að hagnast um leið og þeir neyðast til að afskrifa lán og hækka laun starfsmanna úr öllu hófi. Ástæður þess að sparisjóðirnir eru látnir falla á kostnað stóru bankanna eru í fyrsta lagi að reyna að tryggja Seðlabanka eitthvað af 800 milljarða króna kröfum á stóru bankanna hvort sem að um víkjandi lán eða ástarbréfagjörninga í gegnum Icebank var að ræða, en öll þessi lán voru ólögleg, en svo í öðru lagi þá var og er mjög dýrt fyrir ríkið að ábyrgjast innistæður stóru bankanna með því að færa þau yfir í glænýja banka sem ekki eru á sama grunni og gömlu, en meðan að útlán væ!
ru að skila sér inn í gömlu þrotabúin sem að síðan myndu greiða af þeirri ríkisábyrgð sem að ríkið lagði fram þá situr ríkið uppi með vaxtakostnað á meðan. Hinsvegar þá er þetta mjög ósanngjarn leikur af ríkinu gagnvart stofnfjárhöfum sparisjóðanna, heimillum, og öðrum fyrirtækjum vegna þess að stóru bankarnir eru ekki viðskiptabankar heldur fjárfestingabankar á pappírunum en það vita ekki margir.
 
Reikniregluverkið Basel 2 var fundið upp til að leysa Basel 1 af hólmi. Basel 1 er frá 1988. Í Basel 1 þá var útlánastuðullinn 1 en þá gastu fengið 10 milljóna lán á 10 milljóna íbúð að nafnvirði Basel 1.
 
Basel 2 er fundið upp 1999 og er tekið upp í mörgum bönkum úti 2001 en stóru bankarnir hérna taka það upp 2003 en þá lækkaði útlánastuðullinn í 0,5 og fólk gat  fengið tvöfalt hærri lán síðan 2007 þá lækkaði útlánastuðullinn í 0,35. Í Basel 2 þá breyttust áhættugrunnarnir töluvert. (Það var samþykkt á þingi í febrúar 2007 að síðustu bankarnir tækju upp Basel 2 um áramótin 2007-2008 en stuttu seinna þá eru nokkrir þingmenn sem að selja bréfin sín en með því að fresta rannsókn á sparisjóðunum þá gátu þingmenn leyft 4 ára riftunarfrestinum að líða út og það var hægt að brjóta á sparisjóðunum til að reyna að bjarga stóru bönkunum)
 
Áhættugrunnarnir eru þrír og flokkast undir fjármagnskipan í cad- hlutfalli, en cad hlutfall er byggt upp svona (meðalstaða eigna, lánsfjármögnun, fjármagnskipan,vaxtamunur)  
 
Áhættugrunnarnir heita Tier 1, Tier 2, Tier 3, en hafa ber í huga að banki getur einungis innihaldið einn af þessum áhættugrunnum þó um blandaðan rekstur sé að ræða og verður það að miða út frá megin starfsemi bankans þetta nær líka til dótturfélaga svo að það gengur ekki upp að einn að einhver af stóru bönkunum verði móðurfélag sparisjóðs eða eigi á einhvern annan hátt ráðandi hlut í sparisjóði né sameinist homum
 
Tier 1 er fyrir fjárfestingarbanka og er innramatsaðferð en þá ber FME minni ábyrgð á því sem að þar fer fram og byggist upp á hlutafé, yfirverð hlutafjár, víkjandi skuldabréfum og óráðstöfuðu eiginfé eða varasjóð öðru nafni, Það er hægt að krefjast hærra eiginfjárhlutfalls hér en í Tier 2.
 
Tier 2 er fyrir viðskiptabanka og sparsisjóði en það er staðallaðferð þannig að það þýðir ekkert fyrir FME að segja að þeir viti ekki neit þeir bera sína ábyrgð líka. Tier 2 inniheldur endurmat breytileg skuldabréf, víkjandi lán og afskriftreikning.
 
Tier 3 er fyrir banka eins og Hraðpeninga og inniheldur einungis víkjandi lán til skamms tíma.
 
Þó stóru bankarnir hafi verið fjárfestingabankar fyrir hrun þá er ekki þar með sagt að þeir geti rekið dótturfélög sem fjárfestingabankar eftir hrun en ef við tökum og kryfjum aðeins Tier 1 og rekstrarumhverfi banka hér á landi í dag þá vill ég benda á hlutafé og yfirverðhlutafjár(allt fyrir ofan 1) þar sem .þetta er hlutafé sem bankinn á í öðrum félögum á opnum markaði þá passar þetta ekki en þau hlutafélög sem ekki eru á opnum markaði myndu krefjast endurmats en það er ekki innan Tier 1, víkjandi skuldabréf, það kaupir þau engin af íslenskum banka í dag, varasjóður er heldur ekki til staðar þar sem það voru einungis gerðar áætlaðar afskriftir og allt umfram þær rennur aftur til gömlu þrotabúanna svo að rekstrargrundvöllur fyrir Tier 1 fyrir innanlandsstarfsemi á Íslandi er engin. Þar að auki þá er eigið fé nýju bankanna byggt á mjög ólöglegan hátt þeir högnuðust á gengishagnaði vegna ólöglegra lána, þeir yfirtaka félög og breyta skuldum yfir í hlutafé sem þeir meiga ekki þ!
ar sem í því felst endurmat á hlutafé, þeir innihalda mjög litla afskriftareikninga þó svo að Tier 1 banki þurfi ekki að hafa nema 1,25 prósent í afskriftum, þeir eru með ólögleg víkjandi lán og fá ríkisábyrgðir á víkjandi skuldabréf, þeir telja upp hlutfé í sjálfum sér og yfirverð þess sem eigið fé sem að stenst ekki bókhaldslega þar sem það er bókfært hjá eiganda bankans, þeir endurmeta vexti á lán sem þeir meiga ekki vegna þess að Tier 1 inniheldur ekki endurmat. Fyrir utan það þá voru KB og Glitnir að skila inn starfsleyfi um daginn og meiga ekki reka fyrirtæki að þeim sökum.
 
Ef ég tek Byr sparisjóð fyrir þá ætla ég að benda á að haustið 2009 þá lágu samningar við kröfuhafa fyrir með það að afskrifa og að ríkið kæmi þess í stað með stofnfé á móti og það var ekki krafist þess af kröfuhöfum að stofnfé yrði fært niður þar sem vitað mál var að það lá inn á afskriftareikningum og eigendur fengu síðast sitt. Fjármálaráðuneytið var ekki sátt við þetta og fór að bjóða kröfuhöfum upp á víkjandi skuldabréf og ríkisskuldabréf auk þess að jarða Byr sparisjóð í fjölmiðlum. En það eru engin víkjandi skuldabréf né ríkiskuldabréf innan áhætttugrunsins svo að það getur ekki hafa verið ætlunarverk fjármálráuneytis að láta þessar samningaviðræður takast. ef FME hefði gefið Byr sparisjóð færi á að gefa út breytileg skuldabréf sem síðan hefðu breyst í stofnfé ef ekki hefði náðst að greiða af þeim, en þá hefði það bara bitnað á stofnfjárhöfum sem að höfðu tekið út arð og ekki komið yfirvöldum neit við eða þá að Seðlabanki hefði veitt víkjandi lán til að mæta mjög ýktu!
m afskriftareikning eða fjármálaráðuneytið komið með aukið stofnfæé en Seðlabankinn og ríkið hafa hingað til getað mætt stóru bönkunum án þess meira aað segja að það sé á löglegan hátt þannig að stofnfjáraukning hefði bara verið til að jafna leikinn þá væri Byr sparisjóður í fullu fjöri í dag. 
 
Svo er ömurlegt að vita til þess að með því að leyfa stóru bönkunum að brjóta af sér með því að endurmeta vexti á lán og yfirtaka félög og breyta skuldum yfirí hlutafé en stóru bankarnir höfðu áður hagnast vegna gengislána þá neyðast sparisjó'irnir til að afskrifa meira, þar að auki þá lánuðu sparisj´joðir í raun og veru í erlendri mynt. bara ólögmætt endurmat úr peningamarkaðsjóðum hjá stóru bönkunum kostaði Byr 8 milljarða, yfirtakan á SP og Húsasmiðjunni var líka ráðlögð af fjármálaráðuneyti en ef þessi félög hefðu farið í mál við Landsbankann þar sem lánin til þerra voru gengislán þá stæðu þau vel í dag en Byr átti 35% ´SP og 43% í Húsasmiðjunni auk þess voru lán til stærstu eiganda vel endurheimtanleg ef að stóru bönkunum hefði ekki verið leyft að brjóta á þeim. Byr á líka 15 milljaðra heildsöluinnlán inni í Íslandsbanka og Landsbanka sem að með dráttarvöxtum næðu 22 milljörðum.
 
Það að blanda saman Byr og Íslandsbanka r svipað og að reyna að láta belju og hest eiga saman afkvæmi, en að auki þá hef ég sýnt fram á að Íslandsbanki ætti ekki að hafa starfsleyfi en að auki þá er móðurfélagið yfir honum Glitnir búið að skila inn starfsleyfum.
 
þið hafið líklega heyrt talað um samráðshóp um fjármálstöðuleika en sá hópur var myndaður árið 2006 og er enn starfræktur í dag. Þennan hóp mynda Efnahags-og viðskiptaráðuneyti, Fjármálaráðuneyti, Forsætisráðuneyti, FME og Seðlabanki, og eiga þessir aðillar hver einn fulltrúa í senn innan samráðhópsins. Þarna sátu til dæmis Baldur Guðlaugsson, Stefan Svavarsson (fyrrum aðalhagfræðingur Seðlabankans) Bolli Bollasson, Ingimundur Friðriksson, Hjördís Dröfn Vilhjálmsdóttir auk margra annara. Samráðshópurinn var myndaður 2006 þegar Seðlabankinn uppgötvaði að öll þau víkjandi lán sem þeir höfðu veitt stóru bönkunum væru ólögleg og að einhvern vegin þyrfti að ná þeim til baka, síðan fengu þeir Glitnismenn sem áttu líka ráðandi hlut í Byr og Icebank og VBS til að láta Icebank og VBS taka víkjandi lán hjá Seðlabanka þar sem þeir gátu það á þeim tíma en ekki stóru bankarnir og kaupa síðan víkjandi skuldabréf af stóru bönkunum svo að þeir gætu greitt upp víkjandi lán sem kominn voru á !
tíma, semsagt skuldbreyting, þannig að víkjandi skuldabréfin fóru ekki einu sinni í að byggja upp eigin fé stóru bankanna og voru þar að auki aldrei sett á almennan markað né bókfærð í sumum tilfellum en þetta var allt gert án þess að minni stofnfjáreigendur vissu af, en á meðan var Ingimundur Friðriksson Seðlabankastjóri líka í stjórn FME og átti sæti í samráðshóp. Með því að láta Byr taka á sig ýmis áhættur sem að á ekki að geta gerts með þessum hætti þar sem bankinnn notar staðallaðferð þá var verið að reyna tryggja endurheimtur til Seðlabanka. Það þarf engin að segja mér að veðlitlar lánveitingar til stærstu eiganda og útrásarvíkinga geti átt sér stað á sama tíma og Byr fer í gegnum miklar sameiningar og er að taka upp Basel 2 og það í staðalaðferð að fleiri milljarðar eru fara ýmist í innlán til hinna bankanna eða sem léleg lán til eiganda svo þeir geti staðið við skuldbindingar annars staðar. Svo hef ég verið að benda þessum stofnunum á að það er hægt að ná þessum útl!
ánum Byrs til baka þar sem að stóru bönkunum er óheimilt að beita endu
rmati á lán o.s.f. svo að Byr sparisjóður er ekki jafn veikur og menn vilja meina í fjölmiðlum. Auk þess geta þessir aðillar sem settið hafa í samráðshópnum orðið persónulega ábyrgir fyrir miklu sem fer þar fram þar sem einungis eru gerð fundardrög.

Ég vill líka benda á að það er ekki nóg með að stofnféð hafi farið í afskriftareikninga sem gætu skilað sér að fullu til baka (af 29 milljarða tapi Byrs 2008 þá voru 3 milljarðar vegna niðurfærslu á viðskiptavild og endaði hún í einum milljarði, en 26 vegna yfirfærslu á afskriftareikning en einungis 500 milljónir af því endanlega tapað). Síðan er yfir þriðjungur útlána Byrs vegna lána frá lánadottnum, en skuldir vegna þeirra voru allar eftir í gamla Byr. Nýji Byr (Byr hf) bókfærði aldrei þau lán sem hann fékk yfir á hundrað prósent afslætti í Debet, þess vegna er verið að keyra málin í gegn án þess að gera ársuppgjör. Það var skuldajafnað að öllu leyti við stóru nýju bankanna og þess vegna eru þeir og fleiri innlendir kröfuhafar sammála sölunni á Byr hf, á meða þá eru þýskir bankar arfareiðir og koma aldrei til með að lána íslenskum viðskiptabanka aftur ef að þessu verður en þeir hafa nú áður sent fjármálaráðuneytinu bréf vegna yfirtökunar á Byr sparisjóði að nú væri íslensk!
þjóð rúinn öllu trausti.
 
Það er líka einkennilegt að það sé skuldajafnað við kröfuhafa meðan að fleiri kröfuhafar sem eiga ekki innlán á móti fá ekki neit. Auk þess þá væri FME búið að gera eitthvað vegna tengsla skilnefndar Byrs við fyrirttækið sem á að selja Byr ef að ekki væri um pólutískar mútur að ræða en Það er engin tilviljun að júlí sé valin til sölunnar því þá er þingi meinað að koma saman.
Exeter skiptir líka í raun engu máli en ruv sem er undir fjármálaráðuneyti er búið að beita því máli með Tussu fínum hætti en ef ríkið væri ekki að leyfa stóru bönkunum að brjóta af sér þá væri Byr mjög mikils virði, en Exeter á bara eignir í Byr og Exeter yrði þá mikils virði líka.

[valgeir ásbjörnsson (IP-tala skráð) 31.7.2011 kl. 22:46]

Það fóru 800 milljarðar í víkjandi lán til stóru bankanna fyrir hrun og það er búið að leggja þeim til yfir 200 núna ásamt því að ábyrgjast 270 milljarða króna víkjandi skuldabréf fyrir þrotabú gamla Landsbankans, þið hafið lesið rétt ÞROTABÚ gamla Landsbankans svo en þarna er um ólöglega gjörninga upp á 1200 milljarða að ræða svo að Vinstri grænir, Það hefur aldrei verið rætt um Basel 2 og líklega er töluverður hluti af þessum 800 lánum fyrir hrun á Tortóla og ekki lengur hægt að rifta og á meðan er Baldur Guðlaugsson ráðuneytisstjóri með milljarð inn á bankareikningum eða einhverju slíku.

[Badu (IP-tala skráð) 1.8.2011 kl. 01:34]

Endalausar gengisfellingar eru tær snilld. Koma í veg fyrir blóðugar byltingar í örhagkerfi krónunnar. Svo fannst Hannesi Hólmsteini. "Vinstrivaktin" hefur nú tekið upp hugmyndafræði hans. Dásamlegt!

[Eyjólfur G Svavarsson, 1.8.2011 kl. 01:54]

Sjáum svo hvað verður mikil uppleið í nýu fjárlögunum þegar þau koma, nei það er ekkert á uppleið nema skattarnir!

[Landfari, 1.8.2011 kl. 11:10]

Eyjólfur, er það ekki bara skattprósentan sem er að hækka? Ég held að

það séu alltaf færri og færri krónur að koma í kassann hjá Denna.

Finnst stundum að hann hugsi meira um að fá stærri hluta af kökunni en að fá stóra sneið.

[Heiðar M. Jónsson (IP-tala skráð) 1.8.2011 kl. 16:18]

Af hverju ertu að reyna svæfa lesendur, Valgeir? Hefurðu engan áhuga á því að ná athygli fólks?

[Theódór Norðkvist, 1.8.2011 kl. 19:13]

Hvaða þunga högg fékk þjóðin á sig árið 2001, þegar krónan féll um 30% á nokkrum mánuðum?

[Vinstrivaktin gegn ESB, 1.8.2011 kl. 21:56]

Svar til Theódórs:

Í bloggi okkar var ekki sagt að gengisfall stafi ávallt af þungu höggi sem þjóðarbúið verður fyrir. En oftast er það svo. 100 % gengisfall varð 1967-68 þegar síldin hvarf af miðunum svo dæmi sé tekið. Oftast er fall krónunnar viðbrögð við miklum viðskiptahalla sem verið hefur um skeið og síðan verður eitthvað til þess að leiðrétta þann reikning með lækkun á gengi krónunnar. Árin 2000-2001 voru sérstök fyrir það að hlutabréfaverð hafði hækkað griðarlega bæði erlendis en þó enn frekar hér heima. Síðan snerist þetta allt í einu við og hlutabréfaverð á Íslandi hrundi. Gengið breyttist líka mikið á árinu 2001 en íslenska krónan var ekki ein um það. Evran veiktist mikið á þessum árum.

Höggið sem þjóðin verður fyrir þegar gengið fellur felst í hækkuðu verði á erlendum vörum og hækkuðum skuldum fyrirtækja og einstaklinga sem tekið hafa lán í erlendri mynt. Á móti kemur hitt að þjóðin neyðist til að spara og eyða minna gjaldeyri. Með þessum hætti auðveldar sjálfstæður gjaldmiðill þjóðinni að aðlagast breyttum aðstæðum. Verði hins vegar engin breyting á gjaldmiðlinum á krepputímum sekkur þjóðin dýpra og dýpra og getur átt í vandræðum með að ná sér upp aftur, eins og t.d. Írar og Grikkir nú eftir að hafa tekið á sig að fyrirskipun ESB allar skuldir gjaldþrota banka.

Við vonum að þetta svar skýri hvað við áttum við.

[Pétur (IP-tala skráð) 1.8.2011 kl. 22:05]

Fyndið að heyra "vinstri" sinna mæra gengisfellingar, því að þær eru jú ekkert annað en leið til að flytja fé úr vösum launþega til útflytjenda -- á mannamáli er gengisfelling sem sagt ekkert annað en launalækkun. Íslenskir launþegar eru því að greiða fyrir fall bankanna, ekki aðeins með því að ríkið (les: skattgreiðendur) tók á sig miklar skuldbindingar, heldur með því að launin okkar lækkuðu í raun sem nemur 30-40% á árunum 2008-2010. Þeir sem fagna mótmælum á Grikklandi gegn aðgerðum til koma skikki á ríkisfjármálin og hrósa um leið happi yfir gengisfellingum á Íslandi ættu að hugsa sig um tvisvar!!

[Theódór Norðkvist, 1.8.2011 kl. 22:38]

Þakka Vinstri vaktinni svarið, reyndar vil ég leiðrétta aðeins hjá mér. Gengisfallið 2001 var víst ekki nema 15-20%, en síðan varð stórt gengisfall 2006. Sá einhverja heimild við Google-leit sem sagði 30%, sel það þó ekki dýrara en ég keypti.

Síðan eru ótaldar hinar handvirku gengisfellingar frá verðbólgutímanum svonefnda, sem endaði í 100% verðbólgu Ragnars Arnalds, núverandi formanns Heimssýnar.

Allavega er ljóst að íslenska krónan er afar óstöðug og fall (eða sig) hennar ekki alltaf afleiðing kreppu, ágætt að Vinstri vaktin staðfesti að hún sé ekki þeirrar skoðunar.

Það sem ergir mig verulega er að þeir sem eru á móti ESB skuli alltaf vera að fara í vörn fyrir krónuna. Af hverju? Það er alveg hægt að vera andvígur ESB-aðild, en viðurkenna samt sögulegar staðreyndir.

Sjálfur er ég að hallast til andstöðu við ESB, en mér finnst heimskulegt að afneita gjaldmiðlavandanum (eða efnahagsvandanum, ef menn vilja kalla hann því nafni.) Afsaka langlokuna.

[Valgeir ásbjörnsson (IP-tala skráð) 3.8.2011 kl. 21:10]

Sæll Heiðar, jú ég hef áhuga á að ná athygli, það er bara með þetta vinstri græna lið sem er að stela undan manni upphæðum sem er ekki hlaupið að að komast yfir aftur, Byr er tekinn yfir vegna þess að hann er talinn standast ekki ákveðið regluverk en síðan þorir ríkisstjórnin ekki að fjalla um þetta sama regluverk þegar á hólminn er kominn vinstri grænir eru og verða alltaf aumingjar.