Á ríkisstjórn sem er andvíg ESB-aðild að leiða aðildarviðræður við ESB fyrir hönd þjóðar sem er andvíg ESB-aðild?

Það hefur væntanlega ekki farið framhjá neinum að aðildarviðræðum Íslands við ESB, og þar með aðlögunarferlinu vonandi, hefur verið hætt að sinni og verða í tíð þessarar ríkisstjórnar ekki teknar upp aftur nema að undangenginni þjóðaratkvæðagreiðslu. Þessi leið hefur verið gagnrýnd bæði af aðildarsinnum sem og andstæðingum aðildar.  Aðildarsinnar geta sjálfir skýrt sín rök, en við andstæðingar aðildar ættum að staldra aðeins við og velta því fyrir okkur hvort besta leiðin hafi verið farin, og ef ekki, hvers vegna einmitt þessi leið er farin. Í þessum pistli verður ekki lagður neinn dómur á hvort þessi leið sé rétt eða röng, góð eða vond, heldur verður einungis litið á nokkur álitaefni.

Nú eru ESB-sinnaðir fjölmiðlar að herða róðurinn í áróðri fyrir aðild, nú síðast í því dulargervi að spyrja fólk hvort það vilji kjósa um framhald aðildarviðræðna. Fólk vill almennt kjósa um sem flest, góð reynsla af Icesave þjóðaratkvæðagreiðslunum hefur gefið þeirri leið vægi.

En stöldrum við: Er það að vilja kjósa um framhald aðildaviðræðnanna það sama og að vilja halda þeim áfram? Nei, auðvitað ekki. Hins vegar er hægt að vísa til eldri kannana þar sem fleiri vilja halda viðræðum áfram en hætta, mismikill meirihluti þó. En allan tímann er þó meirihluti þjóðarinnar og yfirleitt mjög mikill meirihluti andvígur aðild Íslands að ESB. Þannig að áður en aðildarviðræðum við ESB var hætt var meirihluti þjóðar sem andvíg aðild að ESB engu að síður tilbúin að ,,kíkja í pakkann“.

Sú leið sem stjórnarflokkarnir hafa farið, að leggja aðildarumsóknina á hilluna, hefur vissulega verið farin áður, í Sviss. Þar kom upp svipað ástand og hér, stanslaus þrýstingur á að taka viðræðurnar upp aftur, sem lyktaði með því að tillögur þess efnis voru slegnar út af borðinu í þjóðaratkvæðagreiðslu árið 2001 um hvort endurvekja ætti umsóknin. Þá fyrst minnkaði sá þrýstingur, en smápot heldur áfram.

Setjum svo að kosið yrði um hvort endurvekja ætti aðildarumsóknina, til dæmis samhliða sveitarstjórnarkosningum á næsta ári? Setjum svo að það yrði samþykkt, til dæmis mjög naumlega. Þá yrðu flokkar sem andvígir eru aðild að ESB (ásamt stjórnarandstöðuflokki sem er sama sinnis) að leiða viðræður fyrir hönd þjóðarinnar, sem ekki vill ganga í ESB. Er ekkert skrýtið við þetta? Fróðlegt væri að sjá viðbrögð ESB við þeirri stöðu. 

Það var á alþingi sem ákveðið var þann 16. júlí 2009  að fara út í aðildarviðræður og þar með aðlögunarferli það sem þjóðin mátti þola á síðasta kjörtímabili. Í rauninni ætti það að vera í verkahring alþingis að skera úr um það hvort viðræðum væri hætt, eins og þingmeirihluti virðist fyrir núna. Spurning hvort stjórnarflokkarnir treysta sínum félögum í þá atkvæðagreiðslu. Spurning hvað ESB-andstæðingar í stjórnarandstöðu myndu gera ef spurningin kæmi upp: Á að hætta aðildarviðræðum?

Í raun eru allmargar leiðir færar nú: 1) Að halda áfram að geyma aðildarumsóknina á hillunni, 2) að kjósa um a) hvort þjóðin vill halda aðildarumræðum áfram b) hvort þjóðin vill ganga í ESB eða ekki  eða 3) láta alþingi skera úr um það hvort það vill halda því ferli áfram sem það hóf fyrir fjórum árum. Kannski eru fleiri leiðir í stöðunni, en þessar eru augljósastar. - ab

Athugasemdir

[Rafn Guðmundsson, 4.7.2013 kl. 12:42]

"fyrir hönd þjóðar sem er andvíg ESB-aðild" - þetta er nú bara ekki rétt. og kemur ekki í ljós fyrr en í lok samningaviðræðna

[Elle_, 4.7.2013 kl. 17:37]

Ekki ljóst, segir Rafn gegn rökum.  Og hvaða samningaviðræður?  Ekkert nema yfirtökuviðræður hafa enn verið í gangi.

[Kolbrún Hilmars, 4.7.2013 kl. 17:43]

Aðildarviðræður við ESB eru auðvitað ekki neinar samningaviðræður, svo það má einu gilda hver leiðir aðlögunina.

En svona í alvöru viðskiptasamningaviðræðum er alltaf betra að sitja þeim megin við samningaborðið þar sem menn eru tregir til viðskiptanna.

[Guðmundur Jónsson, 5.7.2013 kl. 09:32]

Ef þjóaratkvæðagreiðsla félli á þann veg að ESB inngöngu skuli haldið áfram, þá mun þessi ríkistjórn liklega seigja af sér og boða til kosninga.

Það sem gerðist í tíð tæru vinstristjórnarinna þegar hún sat bara eins og ekkert hefði í skorist sama hvað á gekk á sér engin fordæmi. Skaðinn sem þetta fólk olli sjálfu sér og öðrum með þessari þrásetu blasir nú við öllum og mjög órökrétt gera ráð fyrir að þeir sem á eftr koma séu haldnir sömu sjálfseyðingarhvöt.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 5.7.2013 kl. 10:44]

Ef leið 2. er valinn þarf að koma skýrt fram að hér er ekki um samningaviðræður að ræða heldur innlimun.  Það þarf að vera alveg á hreinu, svo fólk fari ekki inn í slíkar kosningar á fölskum forsendum.