Lánaskrumið lent á haugunum

Samtök ESB sinna eiga ekki sjö dagana sæla. Fyrrum stjórnarmaður þeirra og núverandi forsetaframbjóðandi segir það vera eins og að fara inn í brennandi hús að ganga í ESB eins og sakir standa. Þetta sjá allir sem og að evran er ekki bjargræði lítilla Evrópuþjóða. Þvert á móti er hún hengingaról þeirra og loks allrar Evrópu.

Enginn talar lengur um matvælaverðið enda er það næsta óháð veru í Evrópusambandinu og það er liðin sú tíð að það sé hæst á Íslandi. Ef hægt væri að ganga í samtök til að lækka matvælaverð væru Einingasamtök Afríkuríkja líklega best. 

En er þá ekkert eftir ... Jú, þar var það. Fráfarandi framkvæmdastjórna ESB sinna og kannski fráfarandi ESB sinnum datt í hug sem hálmstrá að setja inn lánareikni og sýna nú fram á að lánin væru allavega hagstæðari í Evrópu. Eða er það ekki öruggt.

Kostulegur lánareiknir sem ESB sinnar settu upp á heimasíðu sinni hefur vakið nokkra umræðu fyrir það að hann er vægast sagt vitlaus. Þar eru bornar saman greiðslur án þess að taka tillit til gengismunar sem verður við misgengi gjaldmiðla. Eins og ESB sinnar settu vél þessa upp þá gekk ágætlega að reikna menn inn í ESB en ef reiknað er með gengismuninum  breytist dæmið verulega. 

Sigurður Jónsson hagfræðingur hefur nú hannað leiðréttingarforrit fyrir síðu ESB sinna og hana er að finna hér, http://www.zjonsson.com/leidretta.html. Þetta er svolítið stirt í notkun og allavega var tölva bloggara smástund að lesa þessar tvær síður saman. En niðurstaðan er sláandi. 

Þvert á það sem haldið hefur verið þá eru íslensku húsnæðislánin algerlega samkeppnishæf við það sem gerist í Evrópu. Sem dæmi:

Tveir taka árið 2003 lán sem nemur jafnvirði 10 milljónum íslenskra króna, annar í evrulandi með óverðtryggðum 4,46% vöxtum og jöfnum afborgunum en þetta er algengt þar ytra. Hinn tekur verðtryggt lán á Íslandi með jöfnum greiðslum og 5,1% vöxtum sem er algengt hér. 

Áratug síðar hefur Íslendingurinn greitt jafnvirði 7,4 milljóna en Evrópubúinn lítið eitt meira eða 8,6 milljónir. Að sama skapi er skuld Evrópubúans nú 14,6 milljónir en Íslendingurinn skuldar 16 milljónir. Munurinn á kjörum nemur innan við 300 þúsund krónum sem liggur í vaxtamuninum. 

Hróp ESB sinna um alsælu lántakenda í evrulöndunum lenda á sömu ruslahaugum og annað skrum sem frá þeim kemur. 

Athugasemdir

[Ásmundur (IP-tala skráð) 6.6.2012 kl. 21:52]

Ja hérna. Eiga þessir útreikningar að sýna að íslensk lán séu næstum jafnhagstæð og evrulán? Það er nú eitthvað annað eins og kemur í ljós ef samanburðurinn er gerður í evrum en ekki krónum.

Evrulán tekin 2003 hafa ekki hækkað um 46% heldur þvert á móti lækkað um tugi prósenta. Gengishrun íslensku krónunnar skiptir lántakendur í evrulöndum engu máli.

Munur á greiðslubyrði lána í krónum og evrum er gífurlegur eins og allir vita sem hafa samanburð. Reyndar er það ljóst öllum töluglöggum mönnum að munurinn á 4.5% vöxtum á óvertryggðu láni í evrulandi og 5.1% vöxtum á láni í krónum er gífurlegur.  

Óverðtryggðir evruvextir upp á 4.5% eru 2% raunvextir miðað við 2.5 % verðbólgu í evrulandi. 5.1% vextir á verðtryggðu láni eru 5.1% raunvextir.

Raunvaxtamunurinn er því um 3% sem er kr 600.000 á ári eða 50.000 meira í raunvexti á mánuði af 20.000.000 króna láni. Raunvextirnir sýna raunverulegan kostnað af að taka lánið.

það skiptir íbúa evrulands engu máli þó að lánið hans hafi hækkað eftir níu ár um 46% í íslenskum krónum. Það hefur lækkað um tugi prósenta  i evrum enda lækkar það með hverri greiðslu.

Þar að auki er ekki rétt að bera saman aðeins fyrstu níu ár lánstímans vegna þess að greiðslubyrði verðtryggðra lána er mest fyrst en lækkar smám saman eftir því sem líður á lánstímann.

Verðtryggð lán eru hins vegar með óbreytta greiðslubyrði allan lánstímann að því tilskyldu að laun fylgi verðlagi.

Þessir útreikningar Sigurðar sýna aðeins að það hefði ekki verið mikið hagstæðara fyrir einstakling með laun í krónum að taka lán í evrum yfir þetta tímabil. Ástæðan er gengishrun krónunnar.

Útreikningarnir segja ekkert til um muninn á greiðslubyrði láns í íslenskum krónum og láns í evrum í evrulandi. Hann er margfalt meiri.

Blekkingaráróðursmeistararnir sitja enn við sinn keip. Þannig ætla þeir að vinna slaginn.

[Ásmundur (IP-tala skráð) 6.6.2012 kl. 23:35]

Frá janúar 2003 til janúar 2010 hefur gengi evrunnar tvöfaldast í íslenskum krónum. Þetta þýðir að ef evrulánið hefur hækkað um 46% í krónum þá hefur það lækkað um 27% í evrum.

Lækkun eða hækkun á lánum á að sjálfsögðu að mæla í þeim gjaldmiðli sem gildir í hverju landi. Evrulánið hefur því lækkað um 27% en krónulánið hækkað um 60%.

Ef menn endilega vilja reikna í íslenskum krónum þá verða menn að taka tillit til þess að laun í evrulöndum hafa hækkað 100% umfram hækkanir í evrum vegna þess að gengi evru hefur tvöfaldast. 

Það léttir greiðslubyrðina gríðarlega á evruláninu án þess að neitt sambærilegt eigi við um íslenska lánið. Það þýðir að evrulánið er miklu hagstæðara í samanburðinum en útreikningarnir sýna.

Ég gapi af undrun yfir því hve lágt menn leggjast í blekkingaráróðrinum.

[Ásmundur (IP-tala skráð) 7.6.2012 kl. 00:28]

Í athugasemd minni #1 er meinleg villa. Þar stendur á einum stað verðtryggðra þar sem á að standa óverðtryggða. Svona á þetta að vera:

Þar að auki er ekki rétt að bera saman aðeins fyrstu níu ár lánstímans vegna þess að greiðslubyrði óverðtryggðra lána er mest fyrst en lækkar smám saman eftir því sem líður á lánstímann.

[palli (IP-tala skráð) 7.6.2012 kl. 07:01]

Ásmundur, þú ert að rugla okkur á þessari vefsíðu við einhverja sem er ekki fullkomlega drullusama um þenna kjaftæðisgraut sem vellur upp úr þér.

Hvað nákvæmlega fær þig til að halda að fólk taki eitthvað mark á þér?!?

Þú er heilaþveginn apaköttur, eins og sést langar leiðir.

[Bjarni Harðarson, 7.6.2012 kl. 08:30]

Ég verð að vera aðeins ósammála Palla. Ásmundur er mikilvægur maður inni á þessari síðu, kveikir umræður og ég hef sannfæringu fyrir að sú umræða sýni þeim sem lesa að rök ESB sinna eru heldur haldlítil. Aðeins um lánamálið, ef við umreiknum sömu lán yfir í evrur þá er útkoman auðvitað efnislega sú sama:

Lánstegund Greiðslur Eftirst Samtals

Lán á Íslandi (í EUR)..... 64.431 99.132 163.562

Lán í evrulandi (í EUR).... 72.349 90.240 162.589

[Ásmundur (IP-tala skráð) 7.6.2012 kl. 14:23]

Ha? Er 27% lækkun á láni, eins og evrulánið lækkar um í evrum á umræddu tímabili,  efnislega sama niðurstaða og 46% hækkun?

Eða er Bjarni Harðarson að rengja að evrulánið lækki? Hann hlýtur þó að vita að lán í evrum eru ekki verðtryggð og lækka því með hverri greiðslu.  Á áratug hafa þau lækkað mikið á meðan íslenska lánið hefur hækkað um 60%.

Íslenska lánið er verðtryggt. Greiðslur fyrstu ára fara aðallega í vexti og verðtryggingu en mjög litið í að greiða niður höfuðstólinn sem bara hækkar og hækkar vegna verðtryggingar.

Samanburður sem nær aðeins yfir fyrsta áratug lántímans er rangur vegna þess að greiðslur af evrulánum lækka með hverri greiðslu meðan greiðslur af íslenska láninu hækka með verðbólgunni. Það þarf því að taka allan lánstímann inn í samanburðinn. 

Ekki eykur það trúverðugleika Bjarna að láta sér detta í hug að einhver taki mark á sjúklegum skrifum palla. Flestir ef ekki allir eru greinilega löngu hættir að lesa þau enda fá þau engin viðbrögð.

Sjálfur les ég þau aldrei og er orðið alveg sama þó að hann haldi áfram. Ef eitthvað er þá held ég að svona skrif vinni mínum málstað fylgi.

[Ásmundur (IP-tala skráð) 7.6.2012 kl. 18:08]

Eins og ég benti á er einfaldast að bera saman lán í evrum og krónum með því að reikna út raunvaxtamuninn.

5.1% vextir á verðtryggðu láni eru 5.1% raunvextir. 4.5% vextir á óverðtryggðu láni, þegar verðbólgan er 2.5%, gefur 2% raunvexti.

Þetta er raunvaxtamunur upp á 3% sem þýðir að af 20.000.000 láni þarf að greiða 600.000 meira í raunvexti á ári af íslensku láni (til íbúa á Íslandi) en evruláni (til íbúa í evrulandi). Það er aukakostnaður upp á 50.000 á mánuði.

Raunvextir eru raunverulegur kostnaður af að taka lánið fyrir utan fastan kostnað eins og lántökugjald, stimpilgjöld osfrv.

Gengisbreytingar krónunnar breyta engu nema um sé að ræða að Íslendingur taki evrulán meðan krónan er enn við lýði eða íbúar evrulands taki krónulán.

Gengisbreyting krónunnar hefur auðvitað engin áhrif á greiðslubyrði evrulána í evrulandi. Gengislækkun krónunnar hefur áhrif til hækkunar á verðlagsvísitölu og þar með hækkunar á verðtryggðum íslensku lánum. 

Gengisbreytingar hafa engin áhrif á raunvexti íslenskra lána vegna þess að þær eru inni í verðtryggingunni Það er því auðvelt að reikna út raunvaxtamuninn. Til þess þarf aðeins upplýsingar um vexti hér og í evrulandi og um verðbólgu í evrulandinu.

Er þetta svo flókið? Eða er bara verið að beita öllum brögðum til að blekkja?

[palli (IP-tala skráð) 9.6.2012 kl. 12:46]

Gjörðusvovel Bjarni, reyndu að tala við þennan æpandi apakött. Verði þér að góðu.

Hann er greinilega ekki með allar perur í gangi.

(.hvers vegna annars myndi hann vera að ummælast á þessari vefsíðu mánuðum og árum saman, þrátt fyrir fullkomið og augljóst tilgangsleysi þess?)

En jú, lygaþvælan og ruglið í honum er oft opinberað með alvöru rökum. Ekki að það stoppi áróðurinn í þessari hrokabykkju.