Er eftirsóknarvert að gengi gjaldmiðils sé sem hæst?

Talsmenn ESB-aðildar endurtaka í sífellu að evran sé ekki vandamálið því að gengi hennar hafi ekki fallið mikið. Kjarni málsins er hins vegar sá að evran er stóra vandamálið vegna þess að sama gengið hentar ekki öllum ríkjum á evrusvæðinu, m.a. ekki Grikklandi.

Hátt gengi evrunnar hentar þörfum Þjóðverja ágætlega vegna þess að þeir búa við kraftmikið efnahags- og atvinnulíf. Gengið lagar sig að þörfum þeirra. En aðstæður á evrusvæðinu eru gjörólíkar. Lægra gengi evrunnar myndi henta betur ýmsum evruríkjum sem ekki búa við jafn þróað og samkeppnisfært atvinnulíf og Þjóðverjar. Þau eiga því í vaxandi erfiðleikum og safna stöðugt meiri skuldum.

Þegar gengi er hærra en hæfir efnahagsástandi viðkomandi ríkis lenda útflutningsgreinar í vandræðum, framleiðsla dregst saman og atvinnuleysi eykst. Jafnframt verða innfluttar vörur óeðlilega ódýrar sem aftur örvar innflutning á erlendum neysluvarningi. Lífskjör verða rammfölsk og ekki í neinu samræmi við efnahag þjóðanna eða framleiðslu landsmanna. Þetta er sannkallaður vítahringur, þjóðin safnar æ meiri skuldum og sekkur dýpra og dýpra í fenið.

Á þessari leið voru Íslendingar á útrásarárunum. Gengi krónunnar varð alltof hátt vegna of mikils innstreymis á fjármagni og því fylgdi gífurlegur viðskiptahalli. Veruleg lækkun á gengi krónunnar var óhjákvæmileg leiðrétting sem hefði átt sér stað hvort eð var fyrr eða síðar þótt ekkert bankahrun hefði orðið. Hrunið var hins vegar svo gífurlegt áfall fyrir íslenskt efnahagslíf að sveiflan varð miklu dýpri en ella hefði orðið og gengið varð óeðlilega lágt. Síðan hefur gengið smám saman leitað jafnvægis í takt við aðstæður hér innanlands og vaxandi traust erlendis á íslensku efnahagslífi.

Munurinn á Íslandi annars vegar og Grikklandi, Portúgal og Írlandi hins vegar er einmitt sá að ríkin þrjú sem öll eru á jaðri evrusvæðisins búa við gjaldmiðil sem að engu leyti lagar sig að aðstæðum í viðkomandi ríkjum. Lágt gengi íslensku krónunnar er aftur á móti eins og jeppi í kraftgír sem erfiðar sig upp bratta og hála brekku. Meðal annars þess vegna erum við á uppleið, straumur erlendra ferðamanna fer vaxandi (sem vissulega er stórmerkilegt á krepputímum), útflutningur fer vaxandi og talsverður afgangur er á viðskiptum okkar við önnur ríki. Ríkin á jaðri evrusvæðisins spóla hins vegar í sama farinu, sökkva dýpra og dýpra, og sú umræða magnast og verður æ háværari að þau neyðist til að yfirgefa evrusvæðið.

Gengi sem ekki tekur neitt mið af sveiflum sem verða á tekjum og afkomu viðkomandi ríkis getur orðið hengingaról hvers hagkerfis. Enn og aftur er það kjarni máls að ein og sama stærðin hentar ekki öllum, hvorki einstaklingum né þjóðríkjum.

Ragnar Arnalds

Brotthvarf Grikklands breytir ekki öllu

Athugasemdir

[Ásmundur Harðarson (IP-tala skráð) 7.2.2012 kl. 22:02]

Evran hefur frá upphafi aldarinnar hækkað um tæplega 30% gagnvart bandaríkjadollar og um rúm 30% gagnvart bresku pundi. Það sýnir að markaðurinn hefur meiri trú á evru en dollar eða pundi.

Hátt gengi gjaldmiðils hvetur til aukins innflutnings enda er verð á innfluttum vörum þá hagstætt. Lágt gengi hvetur til minni innflutnings og meiri útflutnings. Íslenskar vörur eru þá samkeppnishæfari en ella.

Heppilegasta gengið er það gengi þar sem jafnvægi næst á milli innflutnings og útflutnings.

Gallinn er hins vegar sá að gengið leitar sjaldnast jafnvægis á litlu myntsvæði eins og á Íslandi. Fyrir hrun var mikill viðskiptahalli árum saman án þess að gengið leiðréttist. Miklar sveiflur á gengi koma af stað víxlverkun sem er bólumyndandi. Að lokum hrynur gengið niður úr öllu valdi.

Jafnvel þegar tekst að ná einhvers konar jafnvægi þá er það bara fyrir sumar greinar. Aðrar þurfa að búa við skert kjör og berjast í bökkum. Sjálfstæður gjaldmiðill er því aðeins lausn fyrir suma þegar hann virkar sem skyldi.

Af þessum ástæðum er evra heppilegri en  króna fyrir mörg fyrirtæki jafnvel þó að gengið sé "rétt". Þegar tekið er með í reikninginn að gengi krónunnar er sjaldnast rétt er evran eflaust mun betri valkostur fyrir alla þá sem eru ekki í aðstöðu til að hagnast á sveiflunum (á kostnað almennings) og hafa geð í sér til þess.

Sá stöðugleiki sem fylgir stærri gjaldmiðlum auðveldar alla áætlanagerð fyrir fyrirtæki og einstaklinga. Til að komast í gegnum niðursveiflu þarf annaðhvort að leggja fyrir þegar vel árar eða gæta þess að skulda ekki meira en svo að hægt sé að komast í gegnum niðursveiflu með auknum lántökum. 

Evran er mun betri kostur rn któnan fyrir allan almenning. Greiðslubyrði lána getur lækkað um helming með upptölu evru. Verðtrygging heyrir þá sögunni til. Hættan á að milljónir af eigin fé sem eru lagðar í íbúðarkaup verði að engu og skuldir verði hærri en söluverð íbúðarinnar heyra þá sögunni til. Skuldir lækka jafnt og þétt.

Evra hvetur til vandaðrar hagstjórnar öllum til mikilla hagsbóta nema kannski þeim sem eru í aðstöðu til að leggja síg fram um að hagnast á sveiflunum.

Evran opnar möguleika á nýjum atvinnutækifærum. Samkeppnishæfni við útlönd eykst þegar gengissveiflurnar hverfa og erlendar fjárfestingar munu leita hingað í meiri mæli en áður.

Skuldir íslenska ríkisins sem hlutfall af landsframleiðslu eru með því mesta sem þekkist . Með upptöku evru er hægt að lækka þær niður í hóflega stærð með því að nota gjaldeyrisvarasjóðinn til að greiða niður erlendar skuldir.

[palli (IP-tala skráð) 8.2.2012 kl. 09:11]

Það lýsir vel þeirri veruleikafirringu sem háir honum Ásmundi að tala um hvað evran sé í góðri og traustri stöðu um þessar mundir.

Það er kanski ekki að furða, hann býr í sínum eigin veruleika sem er í litlum tengslum við raunveruleikann.

Ásmundur, prófaður að fylgjast með fréttum.  ....þá meina ég erlendum fréttum, og ekki fréttum framleiddum fyrir Brussel.

(Ekki að ég sé vongóður um að litla fíflið nái að toga haus úr görn. Til þess þarf þroska og vit, og allir sjá að hann hefur ekki neitt af slíkum hæfileikum.)

[Ásmundur Harðarson (IP-tala skráð) 8.2.2012 kl. 11:02]

Hækkanir á gengi evrunnar gagnvart bandaríkjadollar og bresku pundi  endurspeglar ekki endilega að allt sé í lukkunnar velstandi í efnahagsmálum evrusvæðisins.

Þessar hækkanir sýna aðeins meiri trú á evru en bandaríkjadollar og bresku pundi. Báðir þessir gjaldmiðlar eru hins vegar í miklum vanda vegna efnahagsástandsins heima fyrir.

Td eru einstök ríki í BNA að íhuga að taka upp eigin gjaldmiðil af ótta við að bandaríkjadollar hrynji fyrr en varir.

Vandinn er hinn alþjóðlegi skuldavandi sem má rekja til undirmálslána frá BNA sem ver prangað inn á fjárfesta um allan heim með aðstoð matsfyrirtækja sem gáfu þeim hæstu einkunn.

Skuldavandinn í Evrópu hefur verið talinn minni en í BNA og Bretlandi. Það skýrir væntanlega hvers vegna evran hefur hækkað gagnvart þessum gjaldmiðlum.

Þegar forystumenn ESB fóru að láta sig skipta skuldavanda einstakra ríkja beindist athyglin að ESB og evru. Þessi afskipti voru þó auðvitað góðs viti. Betra er að gera eitthvað í málunum frekar en að fljóta sofandi að feigðarósi. 

Það er hægt að afstýra gífurlegu tjóni með því að semja í stað þess að bíða aðgerðarlaus þangað til allt fer í þrot. Nú er svo komið að lánardrottnar hafa samþykkt 70% afskriftir á skuldum til Grikkja með skilyrðum sem Grikkir hafa þó ekki enn gengist inn á.

Stjórnvöld á Íslandi hafa verið gagnrýnd fyrir að hafa ekkert gert fyrir hrun til að koma í veg fyrir það eða lágmarka tjónið af völdum þess. Þau hafa gjarnan svarað að þeim hafi verið óhægt um vik vegna hættu á bankaáhlaupi.

Það sýnir styrk ESB og evrusvæðisins að ESB gengur hiklaust til verks og lætur ekki hættu á slæmu umtali trufla sig. En hvernig er með Bandaríkjamenn og Breta? Fljóta þeir ekki sofandi að feigðarósi eins og við fyrir hrun?  

[palli (IP-tala skráð) 8.2.2012 kl. 12:39]

Ásmundur segir:

"Þegar forystumenn ESB fóru að láta sig skipta skuldavanda einstakra ríkja beindist athyglin að ESB og evru. Þessi afskipti voru þó auðvitað góðs viti. Betra er að gera eitthvað í málunum frekar en að fljóta sofandi að feigðarósi."

...jájá, og gera hvað nákvæmlega annað en að hittast aftur og aftur, koma með yfirlýsingar og segja að allt sé í góðu (sem fábjánar eins og Ásmundur lepja upp umhugsunarlaust).

"Það sýnir styrk ESB og evrusvæðisins að ESB gengur hiklaust til verks og lætur ekki hættu á slæmu umtali trufla sig."

Þú ert alveg ótrúlega veruleikafirrtur, Ásmundur. Þegar þú mætir á Jörðina aftur, þá er kanski hægt að tala við þig um það sem er að gerast.

Eru tré í þínum heimi?

[Ásmundur Harðarson (IP-tala skráð) 8.2.2012 kl. 15:12]

Palli hefur ekki vit á að blanda þér ekki í umræður um málefni sem hann ber  augljóslega ekkert skynbragð á og þekkir ekkert til. Hann reynir að bæta getuleysið upp með persónulegum árásum og öðru ofbeldi. 

Árangurinn af afskiptum ESB hefur verið mjög góður þó að enn sé ekki ljóst hvort Grikkir séu menn til að notfæra sé þennan árangur. Það er afrek að fá lánardrottna til að samþykkja 70% afskriftir á skuldum Grikkja.

Ef afskipti ESB hefðu ekki komið til hefðu Grikkir lent í greiðsluþroti með skelfilegum afleiðingum. Þó að ekki sé útséð um það hvort þeir lendi í greiðsluþroti þá verða afleiðingarnar miklu mildari eftir þessi afskipti ESB.

Annars verður því ekki trúað að Grikkir samþykki ekki 70% afskriftir lána gegn upprætingu á spillingu.  

[palli (IP-tala skráð) 8.2.2012 kl. 15:53]

Persónulegum árásum og öðru ofbeldi?

Nei, bara að undirstrika það sannleikskorn að þú ert heilaþveginn heimskingi, eins og sést augljóslega á öllum þínum skrifum.

"Annars verður því ekki trúað að Grikkir samþykki ekki 70% afskriftir lána gegn upprætingu á spillingu."  Ó, þeir heppnir maður!!

Þú ert svo stjarnfræðilega vitlaus og grunnhugsandi mannvera, Ásmundur, að það er tilgangslaust að reyna rökræður við þig. Heilaþvegið hirðfífl.

Maður myndi hlæja að þér ef þú værir ekki svona sorglegur.

[Ásmundur Harðarson (IP-tala skráð) 8.2.2012 kl. 17:06]

Palli er ýkt dæmi um vinnubrögð margra andstæðinga ESB-aðildar.

Þar sem þeir hafa ekkert fram að færa til stuðnings málstaðnum reyna þeir að hleypa upp rökstuddum málefnalegum umræðum með persónulegum árásum og hvers kyns ofbeldi.

Með þessum hætti koma þeir óorði á vefinn og málstaðinn. Hefur Vinstrivaktin ekki hugsað sér að standa vörð um orðstír síðunnar og bregðast við ósómanum? Varla telur hún svona skrif málstaðnum til framdráttar.

Að sjálfsögðu látum við ekki soraskrif  af þessu tagi stoppa okkur. Við þurfum ekki að lesa þau frekar en við viljum. 

Við vitum af reynslu að þar er ekki að finna orð af viti.  

[Elle_, 8.2.2012 kl. 17:49]

Nú kvartar mesti orðníðingurinn yfir ´níði´ og ´persónuárásum´ og ´sora´ Palla.  Merkilegt nokk var það hann sjálfur sem hóf níðið og sorann og hefur farið mikinn í að níða niður andstæðinga yfirtökuveldisins.  Og talar nú fyrst um að Vinstrivaktin ´haldi vörð um orðstír síðunnar´?   Löngu eftir að hann sjálfur vann skemmdarverkin??  Gæti skilið hann ef hann væri e-r hvítur engill sjálfur.  Kannski þurfti mann eins og Palla til að hann þarna finndi fyrir eigin meðali??  Æ, æ, eins og löngu var vitað þolir hann ekki meðalið sitt.  Ætli hann gæti lært??

[Ásmundur Harðarson (IP-tala skráð) 8.2.2012 kl. 22:26]

Það kemur ekki óorði á vefinn að tala hreinskilnislega þegar tilefni er til og það er rökstutt.

Ef menn eru í afneitun, sýna merki þess að vera með vanmáttarkennd fyrir hönd Íslands eða virðast haldnir paranoju (skrímslið) er í góðu lagi að nefna það ef það er stutt sterkum rökum.

[palli (IP-tala skráð) 9.2.2012 kl. 07:19]

Rökstutt? Þú heldur að þú sért með svaka rökstuðning?

Paranoja er geðástand þar sem sjúklingur heldur að "þeir" eða einhverjir séu á eftir honum persónulega. Þetta orð kemur því umræðum um esb-aðild nákvæmlega ekkert við.

Og já, ég er þá væntanlega í afneitun og með vanmáttarkennd, út af því að þú segir það.

Þá hlýtur það klárlega að vera rétt. Þú ert nefnilega svo klár.

Get a grip!

[Ásmundur Harðarson (IP-tala skráð) 9.2.2012 kl. 08:59]

Sko Palla, hann veit sitthvað um paranoju þó takmarkað sé.

Paranoja er orð sem auðvitað er hægt að nota um alla sem halda án ástæðu að þeir séu ofsóttir hvort sem það eru einstaklingar eða hópar.

Það er paranoja að líta svo á að í hópi samstarfsríka myndi öll hin ríkin skrímsli sem er á eftir einu þeirra, steli af því náttúruauðlindunum og ræni það öllum samningsbundnum réttindum.

Það er vanmáttarkennd fyrir hönd Íslendinga að líta svo á að þeir muni ekki hafa nein áhrif í því samstarfi þjóða á jafnréttisgrundvelli sem ESB er.  

[palli (IP-tala skráð) 9.2.2012 kl. 13:23]

Uhh...  þetta er fræðiheiti á geðsjúkdómi, og þar af leiðandi ekki hægt "að nota um alla sem halda"-eitthvað. Þannig að nei, Ómundur, það er ekki rétt hjá þér.

Hef ekki heyrt neinn tala um "öll hin ríkin skrímsli sem er á eftir einu þeirra, steli af því náttúruauðlindunum og ræni það öllum samningsbundnum réttindum."

...heldur 0,8% vægi smáríkis, eða nokkurn veginn núll, og það eru stórfyrirtækin, t.d. spænskt sjávarútvegsfyrirtæki, sem vilja komast í náttúruauðlindir Íslands.

Dálítið fyndið líka að gaurar eins og Ómundur væla (e.t.v. réttilega) yfir LÍÚ á Íslandi, en svo er ESB að taka upp íslenska kvótakerfið, eða mikið að hugsa um það...  þannig að Ómundur og fleiri vilja spænska LÍÚ-kónga í stað íslenkra. Það er væntanlega betra?

Þú ert heimskt hirðfífl, Ómundur. Farðu í sandkassann og reyndu að grafa holur, þ.e. ef þú ræður við það.

[Ásmundur Harðarson (IP-tala skráð) 10.2.2012 kl. 11:40]

Enn sýnir Palli sömu vanmáttarkenndina fyrir hönd þjóðarinnar. Það er framkvæmdastjórn ESB sem leggur fram lagafrumvörp. Þar eiga allar þjóðirnar einn fulltrúa.

Að halda að tillaga frá fulltrúa Íslands nái aldrei eða nánast aldrei fram að ganga bendir til að viðkomandi trúi því að annaðhvort séu hinar þjóðirnar á móti Íslendingum (paranoja) eða að tillögur íslenska fulltrúans séu svo vitlausar (vanmáttarkennd) að það komi ekki til greina að samþykkja þær.

Annars er svona umræða um hver eigi að fá að ráða barnaleg. Aðalatriðið fyrir okkur er ekki síst að með ESB-aðild fáum við vandaða löggjöf um þau mál sem ESB nær yfir í stað þeirrar hrákasmíðar sem íslensk löggjöf er.

Við erum einfaldlega of fámenn til að geta haldið úti vandaðri löggjöf bæði vegna kunningjatengsla og vegna þess að vinnan við það er of dýr fyrir litla Ísland. Það er því mikill fengur í slíkri löggjöf sem við berum ábyrgð á til jafns við hinar þjóðirnar.

Þannig endurheimtum við einnig hluta fullveldisins sem við glötuðum með því að samþykkja  með EES-samningnum að taka möglunarlaust við tilskipunum ESB án þess að hafa neina möguleika á að hafa áhrif á þær.

Þannig tryggjum við öruggari og betri lífkjör og að mannréttindi verði í heiðri höfð. Við megum ekki láta Bjartsheilkennið þvælast fyrir framtíð komandi kynslóða.