ESB séð af sjónarhóli vinstrimanna

Gagnrýni á aðild Íslands að ESB er að stórum hluta byggð á svipuðum rökum hvort sem hún kemur frá þeim sem telja sig til vinstri eða hægri. Svo dæmi sé tekið sýna skoðanakannanir að mikill meirihluti þjóðarinnar jafnt til hægri sem vinstri er algerlega andvígur framsali fullveldis til ESB, til dæmis hvað varðar auðlindir sjávar. Hér sem annars staðar í Evrópu má þó engu að síður greina nokkurn áherslumun í málflutningi hægri- og vinstrimanna.

Meðal vinstrimanna hefur ESB meðal annars verið gagnrýnt sem æðsta musteri nýfrjálshyggjunnar eða ofurmarkaðshyggjunnar  eins og hún er stundum nefnd. Bent er á að hagsmunir fjármagns- og heimsfyrirtækja séu helstu drifkraftar ESB sem gengur jafnvel lengra en Bandaríkin í þá átt að lögfesta stefnumál gróðahyggjunnar. ESB hefur fylgt öfgakenndri einkavæðingarstefnu á nær öllum sviðum í anda hægrimanna og hægrisinnaðra krata. Eðli ESB er því í algerri mótsögn við lýðræðis- og jafnréttishugsjónir vinstrimanna.  

Vinstri hreyfingin grænt framboð hefur verið andvíg aðild að ESB frá stofnun flokksins. Rök VG hafa meðal annars mótast af pólitísku eðli ESB og lýðræðishallanum sem einkennir sambandið. Líkt og hjá öðrum flokkum í Evrópu vinstra megin við miðju hefur áherslan á lýðræði og jafnrétti verið grunntónninn í stefnu VG, þ.e. krafan um lýðræðislegt aðhald og aðkomu fólksins að ákvörðunum. Lýðræði felst auðvitað ekki í því einu að kjósa á þing eða í sveitarstjórnir fjórða hvert ár. Undirstaða lýðræðissamfélags eru gagnrýnar umræður á vinnustöðum og götuhornum, í skólum og kaffihúsum, í fjölmiðlum og þá ekki síst innan verklýðshreyfingarinnar.

ESB er í eðli sínu stórríki embættismanna enda er samþjöppun valds og miðstýring helsta einkenni þess. Boðleiðir frá kjósendum til höfuðstöðvanna í Brussel eru langar og flóknar, og fjarlægðin milli hins almenna manns og toppanna í ESB sem taka ákvarðanir er langtum meiri en milli kjósenda og ráðamanna í aðildarríkjunum. Eftirlitsvald fólksins með þeim ákvörðunum sem teknar eru í Brussel er sáralítið enda hefur alþýða manna í aðildar­ríkjum engin áhrif á það hverjir ráða þar ríkjum og fær aldrei tækifæri til að setja þar neinn af.

Nú á tímum er því ESB eitt versta dæmið um það hvernig miðstýring og skrifræði lamar lýðræðið. Ein birtingarmynd þess er afar dræm þátttaka í kosningum til Evrópuþings en það vitnar einmitt um pólitískt sinnuleysi. Sljóvgað eftirlitsvald fólksins á svo vafalaust nokkurn þátt í því að stofnanir ESB hafa reynst alræmd gróðrarstía spillingar; endurskoðendur hafa árum saman neitað að undirrita reikninga sambandsins og við það situr.

Lýðræðishallinn í ESB er í æpandi mótsögn við kröfur vinstrimanna í Evrópu um lýðræðislegt eftirlitsvald fólksins. Því er það sjálfgefið hlutverk vinstrimanna hér á landi að standa fremst í fylkingu í baráttunni gegn ESB-aðild Íslendinga, ekki síst með hliðsjón af einkavæðingar­stefnu ESB og hættunni sem yfir vofir að erlendir auðhringir nái tökum á auðlindum landsins. Skollaleikurinn í kringum Magma-málið á liðnu ári er víti til varnaðar og minnir okkur á að ESB-aðild mun leiða til þess að slík mál komi upp í tugatali.

                                                                                           Ragnar Arnalds