Evran veldur víða miklu atvinnuleysi

Atvinnuleysi er hvergi meira en í jaðarríkjum evrusvæðisins. Á hinn bóginn er óvíða í Evrópu minna atvinnuleysi en hér á Íslandi. Þetta segir sína sögu og minnir okkur á hversu fráleitt er að leita eftir inngöngu í ESB til að bæta hér ástand mála.

 

ESB-sinnar á Íslandi hamra stöðugt á því að við þurfum að ganga í ESB til að taka upp evru og fá gjaldmiðil með stöðugra gengi. En stöðugra gengi með evru er ekki útlátalaust. Því fylgir annað og verra , sbr. atvinnuleysisplágan á evrusvæðinu.

 

Að vísu hafa kjarnaríki evrusvæðisins tvímælalaust notið góðs af evrunni, einkum lönd sem liggja miðsvæðis eins og Þýskaland og Austurríki. En á jaðri evrusvæðisins er víðast hvar gífurlegt atvinnuleysi, t.d. í Grikklandi, á Ítalíu og Spáni, Portúgal og Írlandi.

 

Ástæðan fyrir því að svo skýr orsakatengsl sjást milli notkunar evru í jaðarríkjum evrusvæðisins og mikils atvinnuleysis er einfaldlega sú að gengi hins sameiginlega gjaldmiðils mótast af þörfum og efnahgsástandi kjarnaríkjanna en hentar á sama tíma illa fyrir ríkin á jaðrinum sem búa við allt aðrar aðstæður heima fyrir. Með öðrum orðum: sama gengið hentar ekki öllum.

 

Ef skoðað er atvinnuleysi á fjórum svæðum, þ.e. að meðaltali á evrusvæðinu, að meðaltali í ESB-ríkjum, að meðaltali í 24 ríkjum OECD í þremur heimsálfum og loks í þremur smáríkjum sem standa utan við ESB, þ.e. í Noregi og Sviss svo og á Íslandi, þá er útkoman mjög athyglisverð. Meðaltal atvinnuleysis er langhæst á evrusvæðinu um þessar mundir eða um 12%. Meðaltalið í ESB-ríkjunum hefur verið liðlega 10,6% sem segir okkur að meðaltal atvinnuleysis í ESB utan evrusvæðisins er miklu minna (en sú tala hefur ekki komið fram í fréttum) en í Noregi, Sviss og á Íslandi hefur atvinnuleysi verið innan við 5% (á Íslandi 4,5%).

 

Engin þjóð í vestanverðri álfunni myndi eiga í jafnmiklum erfiðleikum eftir upptöku evru og einmitt Íslendingar. Ástæðan er sú að efahagskerfi okkar er ólíkara hagkerfum kjarnaríkja evrusvæðisins en nokkurt annað hagkerfi í þessum heimshluta sem stafar einfaldlega af því að hvergi vegur sjávarútvegur eins þungt í neinu hagkerfi og hér á landi. Þetta er staðreynd sem tilgangslaust er að loka augunum fyrir. - RA